Ο Υφυπουργός Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, κ. Νικόλαος Ταγαράς, υπέγραψε νέα εγκύκλιο με Τεχνικές Οδηγίες για τη σύνταξη Επιχειρησιακού Σχεδίου για την εξασφάλιση των Κοινόχρηστων και Κοινωφελών χώρων.
Διαβάστε παρακάτω το πλήρες κείμενο της εγκυκλίου προς τους Δήμους:
ΘΕΜΑ: Τεχνικές Οδηγίες για τη σύνταξη Επιχειρησιακού Σχεδίου για την εξασφάλιση των Κοινόχρηστων και Κοινωφελών χώρων (άρθρο 92 ν. 4759/2020, Α’ 245)
Α. Αντικείμενο
Αντικείμενο των τεχνικών οδηγιών είναι η παροχή κατευθύνσεων για τη διαμόρφωση των παραδοτέων που συντάσσονται σε εφαρμογή του άρθρου 92 του ν. 4759/2020 (ΦΕΚ 245/ Α/9.12.2020).
Το Επιχειρησιακό Σχέδιο για την εξασφάλιση των Κοινόχρηστων και Κοινωφελών χώρων έχει ως στόχο να συμβάλει στην ολοκλήρωση της εφαρμογής του σχεδίου πόλης, μέσω της απόκτησης των χαρακτηρισμένων κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων και προσανατολίζεται στην καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης για τους παραπάνω χώρους για τους οποίους δεν έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση.
Κατά την υλοποίηση των Υπηρεσιών για τη σύνταξη Επιχειρησιακού Σχεδίου για την εξασφάλιση των Κοινόχρηστων και Κοινωφελών χώρων, υλοποιείται:
- Καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης και κατάταξη των χώρων αυτών σε μία (1) από τις τέσσερις (4) κατηγορίες, όπως ορίζει η παρ.2 του άρθρου 92 του ν. 4759/2020 και στη συνέχεια,
- Ιεράρχηση με βάση την αναγκαιότητά τους για τον ευρύτερο πολεοδομικό σχεδιασμό του οικείου δήμου, δημοτικής ενότητας ή δημοτικής κοινότητας, όπως ορίζει η παρ.5 του άρθρου 92 του ν. 4759/2020.
B. Αναλυτική Περιγραφή Παραδοτέων
Για κάθε Δημοτική Ενότητα / Κοινότητα όπου γίνεται η εφαρμογή ρυμοτομικού σχεδίου πόλης, θα πρέπει να παραδίδεται μια αντίστοιχη Τεχνική-αιτιολογική Έκθεση που θα συνοδεύεται από μία Γεωχωρική Βάση Δεδομένων.
Β.1. Γεωχωρική Βάση Δεδομένων
Η Γεωχωρική Βάση περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Β.1.1. Εγκεκριμένο Ρυμοτομικό σχέδιο
Γεωχωρική Βάση Δεδομένων με το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο για το σύνολο της πολεοδομικής ενότητας, όπου θα αποτυπώνονται τα χωρικά δεδομένα με τα αντίστοιχα περιγραφικά τους στοιχεία (attributes).
Η ψηφιακή μορφή του παραδοτέου θα είναι σε έναν από τους ανοικτούς μορφότυπους, ESRI Shapefile ή GeoJSON ή GML, ως Γεωγραφικό επίπεδο πολυγωνικής μορφής με κλειστά πολύγωνα χωρίς επικαλύψεις.
Τα παραπάνω στοιχεία μπορούν να αντληθούν από το πληροφοριακό σύστημα e-poleodomia. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ακολουθήσει έλεγχος και ενημέρωση αυτών.
Το Ν.Π.Δ.Δ “Ελληνικό Κτηματολόγιο” θα παρέχει στους Δήμους την αναγκαία πρόσβαση στα κτηματολογικά διαγράμματα με επισήμανση ποια είναι δημόσια, δημοτικά ή ιδιώτη. Η παροχή πρόσβασης. θα αφορά στην πληροφορία του ενιαίου κτηματολογικού διαγράμματος, είτε με τη χορήγηση βάσης δεδομένων και ψηφιακού αρχείου σχεδίασης, είτε μέσω της διάθεσης μέσω web service. Η πληροφορία που θα τηρείται από το σύστημα θα συσχετίζεται με τα γεωτεμάχια του Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ). Η χωρική πληροφορία (θέση, όρια, εμβαδόν, ΚΑΕΚ) θα παρέχεται μέσω του ενιαίου κτηματολογικού διαγράμματος, ενώ η νομική πληροφορία που αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του ακινήτου θα αναφέρεται ως περιγραφική πληροφορία.
Στα περιγραφικά δεδομένα των χωρικών στοιχείων του «Β.1.1. Εγκεκριμένου Ρυμοτομικού Σχεδίου», θα είναι αποθηκευμένα τα στοιχεία ταυτοποίησης και αναγνώρισης κάθε πολυγώνου, όπως:
- Ταυτότητα Συστήματος – Μοναδικός αριθμός (id), ακέραιος που αποδίδεται αυτόματα από το σύστημα.
- Ονομασία Αναγνώρισης με περιεχόμενο τον αριθμό Οικοδομικού Τετραγώνου /Πολυγώνου (Ο.Τ. ή Ο.Π.) – Μη Μοναδικός αριθμός (ΟΤ).
- Πολεοδομική Ενότητα (ή γειτονιά) στην οποία ανήκει το πολύγωνο (ΠΕ).
- Γενική Χρήση που χαρακτηρίζει το πολύγωνο, σύμφωνα με τη Γενική Πολεοδομική Λειτουργία του.
- Ειδική Χρήση (όταν υφίσταται) και χαρακτηρίζει το πολύγωνο, σύμφωνα με την ειδική πολεοδομική λειτουργία του.
- ΦΕΚ έγκρισης και τροποποιήσεων του σχεδίου πόλης.
Όταν ένα Οικοδομικό Τετράγωνο / Πολύγωνο παρουσιάζει περισσότερες από μια Γενικές Χρήσεις, τότε θα διαιρείται σε ισάριθμα πολύγωνα έτσι ώστε ο συνδυασμός «α) Πολεοδομική Ενότητα, β) Οικοδομικό Τετράγωνο, γ) Χρήση» (α + β + γ), να αποκτά το χαρακτηριστικό της «μοναδικότητας» μέσα στο Γεωγραφικό επίπεδο (Layer).
Β.1.2. Κοινόχρηστοι και Κοινωφελείς χώροι που δεν έχουν απαλλοτριωθεί
Από το επίπεδο του Εγκεκριμένου Ρυμοτομικού σχεδίου θα γίνει εξαγωγή του επιπέδου των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων για τους οποίους δεν έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση ή βρίσκονται σε δικαστική εκκρεμότητα ή είναι πολεοδομικά αρρύθμιστοι.
Η ψηφιακή του μορφή θα είναι (όπως και του «μητρικού» επιπέδου) σε ανοικτό μορφότυπο ESRI Shapefile ή GeoJSON ή GML, ως Γεωγραφικό επίπεδο πολυγωνικής μορφής με κλειστά πολύγωνα χωρίς επικαλύψεις.
Τα πολύγωνα αυτά θα ενσωματωθούν στη Γεωχωρική Βάση Δεδομένων, ως ένα νέο Γεωγραφικό επίπεδο, διατηρώντας όλα τα χαρακτηριστικά (attributes) που προέρχονται από το «μητρικό» επίπεδο και θα έχουν επιπρόσθετες πληροφορίες:
- Κατηγοριοποίηση περίπτωσης /αιτίας «μη απαλλοτρίωσης» (υποχρεωτικά συμπληρωμένο).
Η πληροφορία αυτή θα καλύπτει την απαίτηση της παραγράφου 2 του άρθρου 92 και θα παίρνει τις τιμές 1, 2, 3 και 4.
- Η τιμή 1 θα αντιπροσωπεύει την περίπτωση α) «χώροι, για τους οποίους έχει αρθεί η ρυμοτομική απαλλοτρίωση δυνάμει δικαστικής απόφασης» και εκκρεμεί η τροποποίηση του σχεδίου.
- Η τιμή 2 θα αντιπροσωπεύει την περίπτωση β) «χώροι, για τους οποίους έχει υποβληθεί αίτηση άρσης της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης ή εκκρεμεί η έκδοση δικαστικής απόφασης περί της άρσης».
- Η τιμή 3 θα αντιπροσωπεύει την περίπτωση γ) «χώροι, για τους οποίους έχει αυτοδικαίως αρθεί η ρυμοτομική απαλλοτρίωση, αλλά δεν έχει κατατεθεί αίτηση για την τροποποίηση του σχεδίου».
- Η τιμή 4 θα αντιπροσωπεύει την περίπτωση δ) «λοιποί χώροι, που δεν εμπίπτουν στις ανωτέρω περιπτώσεις».
Τα πολύγωνα που συμμετέχουν στο επίπεδο θα έχουν υποχρεωτικά μια από τις παραπάνω τέσσερεις (4) τιμές.
Ειδικότερα για την περίπτωση δ (τιμή 4), αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένες εν δυνάμει καταστάσεις όπως :
- Χώροι για τους οποίους έχει ξεκινήσει η διαδικασία συντέλεσης, αλλά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, διότι δεν έχει καθοριστεί τιμή μονάδας αποζημίωσης, ή η διαδικασία βρίσκεται στο στάδιο αναγνώρισης δικαιούχων, ή δεν έχει καταβληθεί πλήρης αποζημίωση ή εκκρεμεί η δημοσίευση του ΦΕΚ συντέλεσης της απαλλοτρίωσης.
- Χώροι για τους οποίους έχει ξεκινήσει διαδικασία επανεπιβολής ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί.
- Χώροι για τους οποίους έχει υποβληθεί αίτηση διατήρησης της απαλλοτρίωσης από τον ιδιώτη και α) έχει γίνει αποδεκτή από τον Δήμο, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία, ή β) βρίσκεται υπό κρίση από τον Δήμο.
- Χώροι για τους οποίους εκκρεμεί η τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου μετά από άρση απαλλοτρίωσης διαδικασία κατά την οποία ο Δήμος κρίνει εάν: α) το ακίνητο πρέπει να παραμείνει εκτός πολεοδομικού σχεδιασμού, β) θα δεσμευτεί εκ νέου με επανεπιβολή ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, γ) θα καταστεί οικοδομήσιμο.
- Ημερομηνία συμβάντος, συνοδευόμενη από την αντίστοιχη Περιγραφή, για τις παραπάνω κατηγορίες 1, 2 και 3, όπου θα καταχωρούνται συμπληρωματικές πληροφορίες που θα τεκμηριώνουν την παραπάνω κατηγοριοποίηση.
Για την περίπτωση 4 θα συμπληρώνεται μόνο το πεδίο της Περιγραφής (άλλη περίπτωση) και δεν θα συμπληρώνεται η ημερομηνία.
Το περιεχόμενο αυτών των πεδίων θα έχει εξάρτηση και σύνδεση με την παραπάνω κατηγοριοποίηση και θα διαμορφώνεται σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί:
Πίνακας συσχέτισης: Κατηγοριοποίηση – Τεκμηρίωση κατηγορίας (παρ.2 αρθρ.92)
Περίπτωση (κατηγορία) | Ημερομηνία | Περιγραφή |
1 | ημερομηνία έκδοσης Δικαστικής Απόφασης | Στοιχεία Δικαστικής Απόφασης περί άρσης ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης |
2 | ημερομηνία υποβολής αίτησης άρσης ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης | Στοιχεία αίτησης και επιπλέον επισήμανση εφόσον εκκρεμεί η έκδοση Δικαστικής Απόφασης |
3 | ημερομηνία άρσης της ρυμοτομικής εφαρμογής αυτοδίκαια | Αιτιολόγηση της ημερομηνίας για την οποία προκύπτει το αυτοδίκαιο |
4 |
– (δεν συμπληρώνεται) |
Καταγραφή της «άλλης περίπτωσης» που δεν εμπίπτει στις περιπτώσεις 1, 2 και 3 |
- Ιεράρχηση αναγκαιότητας υλοποίησης για τον ευρύτερο πολεοδομικό σχεδιασμό.
Οι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι θα ιεραρχηθούν ως προς την αναγκαιότητά τους, λαμβάνοντας υπόψη τον πολεοδομικό σχεδιασμό του οικείου δήμου, δημοτικής ενότητας ή κοινότητας, καθώς και κριτήρια πολεοδομικού σχεδιασμού, τα οποία αναλύονται παρακάτω στην τεκμηρίωση.
Η ιεράρχηση αναγκαιότητας θα αποτυπώνεται στον πίνακα περιγραφικών δεδομένων (attributes) του επιπέδου «Β.1.2. Κοινόχρηστοι και Κοινωφελείς χώροι που δεν έχουν απαλλοτριωθεί» με τα παρακάτω πεδία:
-
τον βαθμό αναγκαιότητας, με βαθμολόγηση: 1 – πολύ χαμηλός
- – χαμηλός
- – μέτριος
- – μεγάλος
- – πολύ μεγάλος
Η υλοποίηση στη Βάση Δεδομένων θα γίνει μέσα από ένα πεδίο ακέραιου αριθμού με τιμές από 1 έως 5.
- την τεκμηρίωση που θα συνοδεύει τον βαθμό αναγκαιότητας και θα υλοποιείται με ένα πεδίο κειμένου που θα περιλαμβάνει μια συνοπτική τεκμηρίωση δυνάμει των κάτωθι ενδεικτικών κριτηρίων:
- Πληθυσμιακήπυκνότητα και κατ’ επέκταση εξυπηρετούμενος πληθυσμός, που θα συνδέεται με τον συγκεκριμένο χώρο.
- Κατηγορίακαι είδος Κοινόχρηστου ή Κοινωφελούς χώρου σε σχέση με το απαιτούμενο συνολικό πλήθος από τον πολεοδομικό σχεδιασμό.
- Απόστασήτου από άλλο υλοποιημένο Κοινόχρηστο / Κοινωφελή χώρο.
- Υπολειπόμενοχρόνο για άρση αυτοδικαίως της απαλλοτρίωσης.
- Έκτασητων ΚΧ και ΚΦ χώρων που απωλέσθηκαν μετά από άρση απαλλοτρίωσης και τροποποίησης σχεδίου.
Τα παραπάνω (κριτήρια) είναι ενδεικτικά. Δύναται να συμπληρώνονται με πρόσθετα κριτήρια που ορίζει έκαστος Δήμος.
Η τεκμηρίωση θα αναλύεται περαιτέρω στην Τεχνική Έκθεση που θα περιλαμβάνεται στα παραδοτέα και θα συνοδεύει τη Γεωχωρική Βάση Δεδομένων παρουσιάζοντας αναλυτικά την εφαρμογή των παραπάνω κριτηρίων, για κάθε έναν από τους εξεταζόμενους κοινόχρηστους ή κοινωφελείς χώρους χωριστά αλλά και συνδυαστικά.
- Πλήθος «Επιβολών» ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης. Με την καταμέτρηση του πλήθους (0 ή 1), θα αποτυπώνεται τυχόν προγενέστερη επανεπιβολή ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης.
Η Συνολική Δομή των περιγραφικών δεδομένων (attributes) του Γεωγραφικού επιπέδου «Β.1.2. Κοινόχρηστοι και Κοινωφελείς χώροι που δεν έχουν απαλλοτριωθεί» διαμορφώνεται στον παρακάτω πίνακα :
Πίνακας Δομής Attributes (Γεωμετρία: Πολύγωνα)
α/α | Ονομασία | Τύπος, μήκος Δεδομένων | Περιεχόμενο | Παρατηρήσεις |
1 | Id | Ακέραιος | Μοναδικός αριθμός | Αποδίδεται αυτόματα από το Σύστημα |
2 | OT | Κείμενο, 25 | Αριθμός Οικοδομικού Τετραγώνου | Προέλευση από το μητρικό επίπεδο Ρυμοτομίας |
3 | Section | Κείμενο, 35 | Ονομασία Πολεοδομικής Ενότητας / Γειτονιάς | Προέλευση από το μητρικό επίπεδο Ρυμοτομίας |
4 | General_Use | Κείμενο, 35 | Γενική Πολεοδομική Χρήση | Προέλευση από το μητρικό επίπεδο Ρυμοτομίας |
5 | Special_Use | Κείμενο, 35 | Ειδική Πολεοδομική χρήση | Προέλευση από το μητρικό επίπεδο Ρυμοτομίας |
6 | Category | Ακέραιος | 1,2,3,4 | Περιπτώσεις α, β, γ και δ της παρ.2 αρθρ.92 |
7 | Cat_Date | Ημερομηνία | Ημερομηνία συμβάντος | Για τις περιπτώσεις α, β και γ της παρ.2 αρθρ.92 περ. δ : κενό |
8 | Cat_Notes | Κείμενο, 255 | Περιγραφή συμβάντος | Για όλες τις περιπτώσεις της παρ.2 αρθρ.92 |
9 | Necess_Rate | Ακέραιος | 1,2,3,4,5 | Βαθμός αναγκαιότητας 1=πολύ χαμηλός, 5=πολύ μεγάλος |
10 | Necess_Notes | Κείμενο, 4048 | Αιτιολόγηση Ιεράρχησης αναγκαιότητας | Σύντομη Τεκμηρίωση |
11 |
Enforce_cnt |
Ακέραιος |
Επανεπιβολή Ρυμοτομικής Απαλλοτρίωσης |
0 : Δεν έχει επιβληθεί 1 : Έχει επιβληθεί |
Τα στοιχεία κατηγοριοποίησης των περιπτώσεων της παρ.2 του άρθρου 92 αντλούνται από την πλατφόρμα της Ηλεκτρονικής Πολεοδομικής Ταυτότητας Δήμου, του άρθρου 65 του ν. 4495/2017 (ΦΕΚ 167/Α/2017) ή, εφόσον αυτή δεν έχει ακόμη συμπληρωθεί, λαμβάνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου.
Στην περίπτωση εγκεκριμένων τροποποιήσεων ρυμοτομίας, αυτές θα πρέπει να έχουν ενσωματωθεί στο παραδοτέο, έτσι ώστε να εμφανίζεται η ισχύουσα κατάσταση.
Το σύστημα αναφοράς συντεταγμένων της Γεωχωρικής Βάσης θα είναι το ΕΓΣΑ 87. Β.2. Τεχνική Έκθεση
Η Τεχνική Έκθεση θα τεκμηριώνει το περιεχόμενο της Γεωχωρικής Βάσης Δεδομένων, δίνοντας τα απαραίτητα αναλυτικά στοιχεία για κάθε ένα από τα αντικείμενα του επιπέδου «Β.1.2. Κοινόχρηστοι και Κοινωφελείς χώροι που δεν έχουν απαλλοτριωθεί».
Η Τεχνική Έκθεση θα περιλαμβάνει :
- Ιστορικό με την πορεία υλοποίησης και εφαρμογής του ρυμοτομικού σχεδίου πόλης, συνοδευόμενη από στοιχεία του επιπέδου «Β.1.1. Εγκεκριμένο Ρυμοτομικό σχέδιο».
- Μεθοδολογία υλοποίησης που θα περιγράφει τη διαδικασία καταγραφής και επεξεργασίας δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν κατά την εφαρμογή.
-
Βασικό Αντικείμενο που θα περιλαμβάνει:
- Καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης, για κάθε ένα αντικείμενο (πολύγωνο με τα περιγραφικά του χαρακτηριστικά) του επιπέδου «Β.1.2. Κοινόχρηστοι και Κοινωφελείς χώροι που δεν έχουν απαλλοτριωθεί», όπου θα αναλύεται ουσιαστικά το περιεχόμενο της αντίστοιχης εγγραφής στη Γεωχωρική Βάση Δεδομένων.
- Αναλυτική τεκμηρίωση της ιεράρχησης για την αντίστοιχη αναγκαιότητα, καθώς και οι πιθανοί κίνδυνοι και οι συνέπειες που μπορεί να συνδέονται με την κάθε περίπτωση και οι «εμπλεκόμενοι» σε δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα.
- Δράσεις που προτείνονται για υλοποίηση από τον Δήμο, για κάθε μία από τις εξεταζόμενες περιπτώσεις.
- Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης ενεργειών που θα καθορίζεται σε συνεργασία με την επιβλέπουσα υπηρεσία του Δήμου, που σχετίζονται με το αντικείμενο.
Προτάσεις και Συμπεράσματα
Η Τεχνική Έκθεση συνοδεύεται από παραρτήματα που περιλαμβάνουν πίνακες, χάρτες (αποσπάσματα) και λοιπό υλικό που θα συμπληρώνει την πληρότητα και την τεκμηρίωση της.
Γ. Τρόπος παράδοσης
Γ.1. Η Τεχνική Έκθεση θα παραδοθεί σε ψηφιακή και έντυπη μορφή.
Γ.2. Η Ψηφιακή Γεωχωρική Βάση Δεδομένων θα παραδοθεί σε ψηφιακά επεξεργάσιμα αρχεία.
Μετά την έγκριση του Επιχειρησιακού Σχεδίου από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, όπως ορίζει η παρ.6 του άρθρου 92, η Ψηφιακή Γεωχωρική Βάση Δεδομένων θα αποσταλεί και στο Υπουργείο Περιβάλλοντος υπόψη της Διεύθυνσης Εφαρμογής Σχεδιασμού & Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος.
Δ. Χρηματοδότηση
Δ.1. Τα Επιχειρησιακά Σχέδια για την εξασφάλιση των Κοινόχρηστων και Κοινωφελών χώρων (άρθρο 92 ν. 4759 ΦΕΚ 245/Α/9.12.2020) δύνανται να χρηματοδοτούνται από Πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου.
Δ.2. Σε περίπτωση ανάθεσης εκπόνησης της υπηρεσίας σε εξωτερικό συνεργάτη (ανάδοχο), η εκτίμηση της αμοιβής προσδιορίζεται αναλυτικά κατά βήματα ως εξής:
- για δήμους με πληθυσμό έως 5.000 κατοίκους = 5.000€ πλέον Φ.Π.Α.
- για δήμους με πληθυσμό από 5.000 έως 10.000 κατοίκους = 10.000€ πλέον Φ.Π.Α.για δήμους με πληθυσμό από 10.000 κατοίκους και πάνω, για τον υπολογισμό της αμοιβής εφαρμόζεται ο μαθηματικός τύπος Α = 20.000€ + κ*40.000€, όπου η τιμή Α είναι η μέγιστη αμοιβή του Αναδόχου, ενώ ο συντελεστής Κ καθορίζεται με πληθυσμιακά κριτήρια βάσει του παρακάτω Πίνακα:
Πληθυσμός | Τιμή Κ |
Από 10.001 έως 30.000 | 0,3 |
Από 30.001 έως 50.000 | 0,5 |
Από 50.001 έως 100.000 | 0,7 |
Πάνω από 100.000 | 1,0 |